අපේ සිංදු කීම හා රැකෝඩ් බාර් පිස්සුව

        

    මා කුඩා කල ගෙදර තිබුණේ  පැනසොනික් වර්ගයේ රේඩියෝවකි. පෙර සටහනක කී පරිදි එකළ ටීවී මෙන්ම රේඩියෝ ද පණ ගැන්වුණේ එක්සයිඩ් හෝ ලූකස් වර්ගයේ බැටරියකිනි. අවැසිනම් පිටුපස වූ පියනක් ඉවත් කර ටෝච් බැටරි ඔබා හෝ එය පණගැන්වීම කළ හැකි විය. ගෙදර කවුරුත් නැතිනම් විනා ඒ රේඩියෝ අඩු ශබ්දයකින් ක්‍රියා නොකළ තරම්ය.  එයිනුත් මුල් කාලයෙහි ජාතික ගුවන් විදුලි යේ සේවාවන් හෝ සිරස වැනි ගුවන් විදුලි නාලිකා කිහිපයක් පමණක් විකාශය වූ අතර පසුව හිරු ගුවන් විදුලියද තරු එෆ් එම් ආදී වූ නාලිකා ද පැමිණි වග මතක මුත් පිළිවෙලින් මුලින්ම ආවේ සිරස වග විනා අනිත් නාලිකා සම්බන්ධ ලොකු මතකයක් නැත. ශ්‍රී එෆ් එම් ආවේද ඔය කිට්ටුව බව මතක වුවද ඊට පෙර තවත් අද නෑසෙන පෞද්ගලික නාලිකා කිහිපයක් නව සහශ්‍රය ආරම්භය ට පෙර තිබුණා මතකය. එහෙත් මේ කතාව ඒ ගැනම නොවේ.

        මගේ සිංදු ඇසීම, රැකෝඩ් කිරීම හා  රේඩිවෙකේ යන සිංදු පොතක ලියා ගැනීම වැනි හපන්කම් මෝඩකම් හා ගොන්කම් කිහිපයක් ගැනය. මා කලින් කියූ ලෙසට ගෙදර තිබු‍ණේ පැනසොනික් වර්ගයේ රේඩියෝවකි. දෙපැත්තේ අඟල් අටේ පමණ බෆල් පෙට්ටි දෙකක් වූ අතර මැද කොටසේ රේඩියෝවද  කැසට් පීස් ධාවකය ද  තිබුණි. මා කුඩාම කල ගෙදරට කැසට් පීස් ගෙනාවේ අම්මාගේ බාලම මල්ලී චූටි මාමාය. ජයසිකුරු මෙහෙයුමෙන් ජීවිතක්ෂයට පත් වන විට වැඩි වයසක නොසිටි ඔහු නිවාඩු එන්නේ මා සොයාගෙන බව අදද ඉඳ හිටක ඔහු ගැන මතකය අවදි කරන විට සැම දෙනාම කියන්නකි. එහෙත් මාමා ගේන කැසට් පීස් වල වැඩි අයිතිය තිබුණේ ලොකු අක්කාටය. ඈ සතුව මාමාගේ කැසට් පීස් තොගයක් තිබූ බව මතක‍යේ ඇත. මාමාගේ මරණයෙන් පසු මා වඩාත්ම ප්‍රිය කළ ඔහුගේ සෝනි වෝක්මන් උපකරණයද හිමි වූයේ ඇයට බව මතකය.

තිබුණේ මේ වාගෙම රේඩිවෙකකි

        මා අට වසරට හෝ නමය වසරට එනතෙක් බ්ලෑන්ක් කැසට්ස් ඇති බවක් හෝ ගෙදර ඇති රේඩියෝවෙන් සිංදු රැකෝඩ් කළ හැකි බව මා නොදැන සිටියෙමි. ඉස්සෙල්ලාම ඉස්කෝලෙට පටිගත කළ කැසට් පීස් එකක් ගෙනාවේ අරුණය. එදා ඔහුගෙන් ඉල්ලාගෙන ගොස් ඔහු විසින් රැකෝඩ් කල සිංදු ඇසූ මටද රැකෝඩිං උණ වැළදුණි. අද ජීවතුන් අතර නැති ඔහු හා බද්ධ මතකයන් බොහෝ ය.

        ඒ දවස් වල පොල්ගහවෙල උඩහ ටවුමට රැකෝඩ් බාර් තිබුණේ එකකි. ඒ හැරෙන්නට අලුත් කැසට් පීස් විකිණුවේ දුටුගැමුණු හංදියේ සමඟි එකේ සහ ඉස්කෝලය ළඟම ජයන්ති එකේ දමිත් අයියාය. පසුකාලයේ අලුතින් එන කැසට් එකක් නෑර ගන්නට වූ නිසා දමිත් අයියා මා හා බොහෝ හිතවත් විය. ඒ දවස් වල අලුතෙන් එන කැසට් පටි ඉඳහිටක  ගත්තා විනා රැකෝඩ් කිරීමක් ගැන දැන නොසිටි මට හදිසියේ දැනගන්නට යෙදුණ ඒ අපූර්ව තොරතුර නව ලොවකට පාර කීමක් බඳු විය.

        මුල්ම දවස් වල අප කැසට් පීස් වලටත් වර්ග ඇති බව නොදැන සිටියෙමු. ඒ අප කඩෙන් මිලදී ගන්නා අමුතු නැවුම් ප්ලාස්ටික් සුවඳ ඇති පීස් වල කැසට් එකේ නම සහ ගායකයාගේ නමට අමතරව තිබුනේ නිශ්පාදිත ආයතනය සහ බොහෝ විට වාදක කණ්ඩායමේ නම පමණක් වීම නිසා සහ අපගේ අවධානය යොමු වූයේ ඊට පමණක් නිසා බව සිතමි. එහෙත් කල් යන විට කැසට් පීස් වලට විවිධ වර්ග සේම ධාවන කාලය අනුව ප්‍රමාණයන්ද ඇති වග දැනගත්තත් අපට වැදගත් වූයේ රේඩිවෙකේ යන සිංදු පටිගතකොට බැලීම හෝ අපේ කටහඬ පටිගත කර බැලීම ගැන පමණකි.

        අප වැඩියෙන්ම උනන්දු වූයේ සී 90 ප්‍රමාණයේ කැසට් පීස් සොයාගන්නටය. අලුතෙන් එන සිංදු කැසට් එකක් ගන්නටත් අමාරුවෙන් මුදල් එකතු කළ මට බ්ලෑන්ක් කැසට් පීස් එක්කට මුදල් වියදම් කරන්නට ලෝබ සිතුණි. එබැවින් දන්නා හදුනන අයගෙන්ද පාසලේ සමහර මිතුරන්ගෙන්ද පරණ කැසට් පීස් සොයා වෙහෙසුණෙමි. සමහර විට ලැබුණේ සී 40 වර්ගයේ කැසට් පීස් ය. කලාතුරකින් සී 90 ද ඉඳ හිටක සී 70 හෝ සී 60 ද ලැබුණි. මෙසේ ලැබෙන සමහර කැසට් පීස් වල නැවත රැකෝඩිං අපහසුය. කැසට් පටිය පරණ වීම නිසා හෝ භාවිතයට නොගෙන පැත්තකට දමා තිබීම නිසා හෝ ඒ කාරණා දෙකම නිසා හෝ විය හැක, හඬ පටිගත වන චුම්භක ක්ෂේත්‍රය කුඩුවී ගැල වී යයි. එවිට එයින් ගන්නා එකම ප්‍රයෝජනය වන්නේ ප්ලාස්ටික් ආවරණයෙන් ඉවතට ගන්නා දුඹුරු පැහැ පටිය ගලක ගැට ගසා පොල් ගස් වලට එල්ල කොට වෙර යොදා විසි කිරීමය. එවිට පොල් ගස් දෙක තුනක් උඩිං ගිය විට එක කොණක් එක් ගසකද අනෙක තවත් ගසකද පැටලේ. එවිට සුළං හමන වෙලාවට  හූඌඌඌම්  හඬක් නැ‍ඟේ.

c-90 ප්‍රමාණයේ කැසට් පටයක්

        එසේ සෙ‍ායාගන්නා කැසට් පටි ගෙදර ගෙනවිත්  කැසට් පට ධාවකයට දමා රේඩිවෙකේ  කැමති සිංදුවක් යනතෙක් කල් මරමි. බොහෝ විට වාදනය අසා හුරුපුරුදු නම් හෝ නිවේදකයා සිංදුවේ නම කියා අවසන්ව වාදනය පටං ගන්නා විටම රැකෝඩිං බටනය ඔබන්නෙමි. නැවත සිංදුව අවසන් වන විටම රේඩිවෙක නවතා පටයට මදක් ඉදිරියට ඇදෙන්නට දී රැකෝඩිනය නවතා දමා නැවත රේඩියෝම දමා බලා සිටිමි. නැවත එයම කරමි. මෙසේ කිහිප වරක් කරන විට එක පැත්තක රැකෝඩ් විය යුතු උපරිම සිංදු ප්‍රමාණය රැකෝඩ් වී අවසන්ය. සමහර විට නැවත ධාවනය කර බලන විට බොහෝ විට අවසාන සිංදුවේ කොටසක් නැත. අනතුරුව කැසට් පටයේ අනෙක් පැත්තද දමා එම ක්‍රියාවලියම සිදු කරමි. හිරු එෆ් එම් එකෙන් රැකෝඩ් කළ ඒවා ධාවනය වන විට සිංදුව මැදිං හිරු එෆ් එම් යැයි මහ හඬින් කියයි. ෂා එෆ් එම් එකෙන් රැකෝඩ් කළ විටද එසේය. බොහෝ විට රේඩිවෙක අසල නැති වෙලාවක කැමති සිංදුවක් විකාශය වන්නේ නම් ගෙදර ඇති බඩු මුට්ටු පවා පෙරලාගෙන ගොස් රැකෝඩ් කරා මතකය. මේ විකාරය නිසා කී වතාවක් හනසු පාර කෑවාද යන්න මතක නැතත් එක කැසට් පට‍යක්ම අවසන් වන තෙක් බැණුම් කන්දරාවක් රැකෝඩ් වී තිබුණේ අම්මා රේඩිවෙක වැහුවාට රැකෝඩිං වීම නවත්තන්නට නොදැන සිටි නිසාය. එහෙත් ඒ කිසිවකින් අප කළ කී දේ නැවතුනේ හෝ අප කළ ක්‍රියාවේ වටිනාකමෙහි අඩුවක් හෝ අපට නොදැනුණි. මා ‍රැකෝඩ් කරන එක පසුදා අරුණටද අරුණ ගේ එක මා හටද ලබා‍ගෙන අපගේ රැකෝඩිං වල ප්‍රගතිය බලන්නෙමු. මෙලෙස කීපවාරයක් එකම කැසට් පීස් එකේ රැකෝඩ් කල විට එහි තත්වය බාල වේ. අවසානයේදී හඬ පටිගත නොවෙන විට පෙර කී ලෙස ප්ලාස්ටික් ආවරණයෙන් පටිය ඉවත් කර පොල් ගස් මතින් යවන්නෙමි. එකල ගේ අසල පොල් ගස් සෑම එක්කම පාහේ කැසට් පීස් පටියකින් එල්ලෙන ගලක් දක්නට තිබුණි.

        අප මේවායේ රැකෝඩ් කලේ රේඩිවෙකේ ඇසෙන සිංදු පමණක් නොවේ. අප කියන සිංදුද රටේ නැති කුණුහරුපද රැකෝඩිං බටනය ඔබා රැකෝඩ් කලෙමි. එහෙත් රේඩිවෙක අස්සටම ගොස් මහ හඬින් කෑ ගසා කී මෙන් පමණක් යම් පැහැදිලි තාවයකින් යුතුව ‍රැකෝඩි වීමද අහල පහල ඇසෙන සෑම ශබ්දයක්ම රැකෝඩ් වීමද නිසා ඒ ක්‍රියාවලිය අත්හැර දැමුවෙමි. එහෙත් ආසන්නම හේතුව වූයේ ගුණසිංහ මාමාගේ කුණුහරුප සජ්ජායනාව කිසිදු හිරිකිතයකින් තොරවම රේඩිවෙක විසින්ම  රැකෝඩ් කිරීමත් එය තාත්තාට අසන්නට සැලැස්වීමත් යන කුමන්ත්‍රණය  නිසා බව මතක ඇත.

        අපේ සිංදු පොත් හැදිල්ලද ඔයිට වෙනස් නැති බව මගේ මතකයයි. මුල් කාලයේ රේඩිවෙකේ යන සිංදු කටු අකුරින් හැකිතාක් වේගයෙන් ලියා ගන්නෙමු. බොහෝවිට මේව‍ාගේ මැදින් කොටස් නැත. නැවත ඒ සිංදුව ඇසෙන තෙක් දවස් ගණනාවක් සිටිය යුතුය. එසේ සිට ලියාගන්නා සිංදුවල නිවැරදි තාවය බැලීමට තවත් දවස් ගාණක් සිටිය යුතුය. සමහරක් විට සිංදුව ඇහෙන්නේම වැරදියට‍ය. එවිට ලියැවෙන්නේ වෙනම අබුංගාතය. පස්සෙං පහු සිංදු වල වචන වෙනස් කර කුණුහරුප සිංදු හැදුවේද මේ වචන වෙනස් වී ඇසීම නිසා වෙන්ඩෝනෑය. එහෙම නැතිව මල් වගේ හිත් තිබූ ළමයින් අන් කෙලෙස නරක් වෙන්නද..? එහෙත් අපේ රැකෝඩ් බාර් වැඩේ පටං ගත් විට එය වඩාත් පහසු විය. අවශ්‍ය සිංදුව රේඩිවෙකේ යන විට රැකෝඩ් කරගෙන නැවත ධාවනය කරමින් සිංදුව ලියා ගන්නෙමු. සිංදුව මදක් ධාවනය වන්නට ඉඩදී පිවුස් බටනය (පෝස් බටනයට එකල අපි කියුවේ එලෙසය) අදාල කොටස ලියාගන්නා අප නැවත නැවත එම ක්‍රියාවලිය කරමින් සිංදුව ලියා අවසාන කරන්නෙමු. එකළ සංගීත උණ පිස්සුව තදටම තිබූ අප අතර අතින් ලියූ  විසාල සිංදු පොත් තිබුණි. එහෙත් පඩ ෂෝ එකට ළඟ තියාගත්තා මිස ඒවායින් වැඩක් ගත් බවක් මතකයේ නැත. ඊටත් නිතරම ඇසීමෙන්ද කීමෙන් ද කටපාඩම් වූ නිසා සිංදු පොත් වල පිහිටක් අවශ්‍ය වී නම් ඒ කලාතුරකිනි.

        ඉන් පසුව ඕඩියෝ සීඩී යුගය පැමිණි අතර කැසට් පීස් වල වටිනාකම ක්‍රමයෙන් අහෝසි වන්නට විය. කෙමෙන් කෙමෙන් ගෙවල් වල ඉතිරිව තිබූ කැසට් පීස් වල පටි කුඹුරු අස්සද්දන කාලයට පැල තවාන් උඩින් ඇදෙන්නට වූයෙන් මතක සටහනක් ලෙස තබා ගන්නට තරම් වත් කැසට් පීස් එකක් ඉතිරි නෙ‍ාවීය. මා සතුව තිබූ අවසන් කැසට් පටය චන්දන ලියනාරච්චි මහතාගේ ලියතඹරා මල වූ අතර කාමරය අස් කරන අවස්ථාවක අනෙකුත් අවශේෂ හා එළියේ දමා තිබූ එයට පුංචි පාතාලයේ මැර ප්‍රහාරයකට ලක් වන්නට සිදු වූයෙන් මතක සටහනක් ලෙස හෝ ඉතිරිව තිබූ අවසන් කැසට් පටයද මා හට අහිමි විය.

ලියතඹරා මල කැසට්ටුවේ සීඩී කවරය

මෙහි ඇති සියළුම ඡායාරූප අන්තර්ජාලය මඟින් සොයාගත් ඒවාය. එම ඡායාරූප වල හිමිකම ඒ ඡායාරූප වල අයිතිකරුවන්ටය.